W ostatnich latach unikanie glutenu w pokarmach stało się bardzo popularne. Wykluczenie z jadłospisu tego składnika stało się powszechnym zjawiskiem, zwłaszcza w kręgu osób będących na diecie redukcyjnej, unikających pokarmów z tym składnikiem, a także interesujących się zdrowym trybem życia. Co to jest gluten i gdzie występuje? Co zawiera?
Gluten – co to jest i gdzie występuje?
Wiele osób po raz pierwszy spotykających się z tym hasłem zastanawia się, czym jest gluten? Jest połączeniem białek roślinnych, naturalnie występujących w częściach zbóż, takich jak pszenica, żyto, a także jęczmień, owies i orkisz. Gluten składa się z glutein oraz promalamin, a w zależności od poszczególnego rodzaju zboża jego cząsteczki budują:
- giadyny w pszenicy,
- hordeiny w jęczmieniu,
- aweniny w owsie,
- sekaliny w życie.
Gdzie znajdziemy gluten? Cząsteczki formują się z glutein i prolamin w procesie wyrabiania ciasta z mąki oraz wody. Podczas połączenia tych dwóch składników dochodzi do powstania elastycznego i sprężystego związku, czyli glutenu. Jego głównym zadaniem jest utrzymanie zwięzłości i elastyczności ciasta oraz zachowanie jego właściwej struktury. Dodatkowo tworzy się mieszanka mąki z wodą, odpowiadającej za powstanie glutenu, a tą z kolei często wykorzystuje się jako zagęstnik do sosów, zup oraz żywności przetworzonej.
Gluten – gdzie jest go najwięcej?
Osoby interesujące się dietą bezglutenową zastanawiają się, co ma gluten i w jakich produktach spożywczych jest jego największa ilość. Najwięcej znajduje się w pszenicy, dlatego z pewnością można go znaleźć w produktach, wytwarzanych z tego ziarna, czyli:
- białym pieczywie,
- makaronach,
- kluskach różnego rodzaju,
- pierogach,
- cieście do pizzy,
- ciastach i wypiekach cukierniczych.
Warto wiedzieć, iż gluten jest składnikiem pożądanym technologicznie, co oznacza, że jego obecność pozwala utrzymać prawidłową konsystencję różnych produktów spożywczych. Ze względu na niską cenę coraz częściej można go znaleźć w słonych przekąskach, na przykład paluszkach i krakersach, a także wędlinach słabej jakości, przyprawach oraz żywności wysoko przetworzonej.
Czy gluten jest szkodliwy?
Dieta bezglutenowa ma coraz większą grupę zwolenników. Niemniej jednak, całkowita eliminacja tego składnika pokarmowego jest konieczna jedynie przy posiadanych wskazaniach medycznych. Osoby eliminujące gluten ze swojego jadłospisu z pewnością pragną poprawić swoje samopoczucie, wydolność organizmu, a także dążą do redukcji masy ciała. Zmiana diety może przyczynić się do przyspieszenia spalania tkanki tłuszczowej, ale warto pamiętać, że u osób zdrowych nie jest przeszkodą w odchudzaniu.
Jest bowiem bardzo silnym alergenem, a najpopularniejszą chorobą, która zmusza osoby uczulone do eliminacji tego składnika jest celiakia. Celiakia jest poważną chorobą trzewną, w której dochodzi do nietolerancji na gluten na podłożu genetycznym. W przypadku wykrycia tej dolegliwości konieczne jest całkowite wyeliminowanie go z jadłospisu.
Gluten jest wszechobecnym składnikiem pokarmowym. Taka radykalna eliminacja może przyczynić się do poprawy samopoczucia, niemniej jednak – unikanie jest konieczne jedynie w przypadku nietolerancji organizmu na jego obecność lub uczulenia.
Naprawdę warto przeczytać