Jak manipulować ludźmi? Poznaj popularne techniki manipulacji.

Manipulacja – sztuka sterowania innymi ludźmi

Jak manipulować ludźmi? Istnieją popularne techniki, które umożliwiają robienie tego w sposób, którego otoczenie nawet nie zauważy. Oczywiście, inną kwestię stanowi to, czy takie postępowanie jest etyczne. Nie zmienia to jednak faktu, że warto zdawać sobie sprawę z tego, jakie techniki manipulacji działają najskuteczniej – nie po to, by aktywnie ich używać, a wręcz przeciwnie – aby wiedzieć, jak je rozpoznać i jak się przed nimi bronić.

Co to jest manipulacja?

Definicja „manipulacji” jest bardzo ogólna i oznacza celowe wpływanie na wybory, poglądy, postawę i zachowania innych ludzi lub całych grup. Umiejętne manipulowanie kimś jest niezauważalne – ktoś, kto staje się jego ofiarą, nie zdaje sobie z tego sprawy i zupełnie nieświadomie spełnia wolę manipulanta. Osoba taka znajduje się pod jego pełną kontrolą i robi rzeczy, których w żadnej innej sytuacji by nie zrobiła. Sztuka manipulacji nie jest prosta, ale ludzie, którzy ją posiedli, zyskują bardzo dużą władzę na innymi – co jest niepokojącym zjawiskiem.

Techniki manipulacji

Sposoby manipulacji zazwyczaj są doskonale przemyślane i zaplanowane w najdrobniejszych szczegółach. Jest ich naprawdę bardzo wiele, dlatego tutaj skupimy się na kilku najczęściej wykorzystywanych.  Jeśli nauczysz się je rozpoznawać, będziesz w stanie zorientować się, kiedy ktoś spróbuje wykorzystać je wobec Ciebie.

1. Kłamstwa lub niedomówienia – te pierwsze sprawiają, że osoba manipulowana wierzy bez zastrzeżeń w to, co odpowiada manipulant, przez co można ją łatwo nakłonić do zrobienia różnych rzeczy lub wpędzić w poczucie winy; drugie z kolei pozostawiają szerokie pole do snucia domysłów i nasilają niepewność – im bardziej ofiara manipulacji chce poznać prawdę, tym bardziej staje się zależna od tego, kto ją kontroluje.
2. Stwarzanie stresujących sytuacji, wywoływanie huśtawek nastroju – to sposoby manipulacji wykorzystujące rozchwianie emocjonalne drugiej osoby – zestresowana, sfrustrowana i wystraszona łatwiej podda się manipulacji, zwłaszcza jeśli zaproponuje się jej z pozoru „przyjemne” rozwiązanie lub sposób postępowania. Ta metoda może doprowadzić do wyuczonej bezradności – zmanipulowany człowiek nie umie sam podjąć decyzji co do dalszego działania, zawsze czeka na wskazówkę z zewnątrz.
3. „Stopa w drzwiach” i podobne metody – czyli np. poprzedzanie dużej prośby mniejszą lub na odwrót – proszenie o coś niewykonalnego, a kiedy dana osoba odmówi – wymaganie mniejszej przysługi, na którą już zgodzi się na pewno gnana wyrzutami sumienia po poprzedniej odmowie.
4. „Nadmiar miłości” – czyli budowanie obrazu idealnego związku, relacji, zapewnianie o uczuciach, ciągłe komplementy, pochwały, przymilanie się, wkradanie w łaski (ingracjacja) – tylko po to, by uśpić czujność osoby poddawanej manipulacji i w odpowiednich momentach „przemycać” jej prośby, poglądy i wpływać na jej postępowanie. W ten sposób wywołuje się w niej również potrzebę „odwdzięczania się”.
5. Wywyższanie się, deprecjonowanie innych, stosowanie w nadmiarze sarkazmu i cynizm – w przeciwieństwie do poprzedniej metody ta ma na celu zdominowanie osoby manipulowanej, odebranie jej wolnej woli poprzez sztuczne narzucenie jej autorytetu.

Manipulant – cechy i zachowania

Manipulanci to bezwzględni ludzie, którzy kłamią bez mrugnięcia okiem. Oczywiście, wszystkie działania, które prowadzą do przejęcia nad kimś kontroli, przeprowadzają bardzo dyskretnie, da się jednak rozpoznać pewne szczególne cechy w ich zachowaniu, które mogą nas ostrzec o tym, z kim mamy do czynienia.

Manipulant zazwyczaj niewiele mówi o sobie, a jeżeli już – robi to tak, żeby przedstawić się w jak najlepszym świetle, ewentualne przewinienia zrzucając na innych – to też jest jedna z metod manipulacji zwana „szukaniem kozła ofiarnego”. Bardzo umiejętnie prawi komplementy, rozpuszcza plotki i wywołuje zamieszanie. Wpływa na innych ludzi, wykorzystując ich słabości i brak uwagi, jest pewny siebie i zazwyczaj zdaje sobie sprawę z tego, że jego postępowanie nie jest do końca moralne, choć nie przejmuje się tym.

Jeśli zachowamy czujność i w odpowiedniej chwili zorientujemy się, że coraz częściej podejmujemy decyzje, których zazwyczaj byśmy pod żadnym pozorem nie podjęli – jest szansa, że wyrwiemy się spod wpływu manipulanta w porę. Jednak słabsze psychicznie osoby mogą przegapić właściwy moment i w pełni uzależnić się od kogoś takiego. Wtedy niezbędna jest pomoc psychologa.